Het koloniale verleden van Nederland
Het koloniale verleden van Nederland
Een hoorcollege over de geschiedenis en rekenschap van het Nederlandse koloniale en slavernijverleden
Door: Oostindie, Gert
Luisterduur: 6 uur 28 minuten
Datum uitgave: 16/01/2025
ISBN: 9789085302766
Prijs: €25,00
Samenvatting
Het koloniale en slavernijverleden staat de laatste jaren veel in de schijnwerpers en wordt kritischer besproken dan ooit tevoren. Dat is niet zo gek. Het is immers een geschiedenis die haaks staat op een rooskleurig nationaal zelfbeeld, het beeld van een tolerante, humanitaire, vooruitstrevende natie. Hoe anders was de werkelijkheid in het koloniale rijk dat Nederland opbouwde. Vandaar de spijtbetuigingen en later ook expliciete excuses van koning Willem-Alexander en minister-president Mark Rutte voor het extreme geweld in de laatste koloniale oorlog in Indonesië en voor slavenhandel en Caribische slavernij.
In deze collegereeks schetst Gert Oostindie de grote lijnen van het Nederlandse koloniale en slavernijverleden en vervolgens de dekolonisatie en de postkoloniale migraties, die van beslissende betekenis waren voor de ‘herontdekking’ van de koloniale geschiedenis. Vanzelfsprekend komt hij dan ook bij vragen over de spanning tussen toenmalige en hedendaagse visies op de rechtvaardiging van kolonialisme. En op de vraag wat spijtbetuigingen en excuses betekenen en of ‘herstel’ eigenlijk wel mogelijk is. In zijn colleges trekt Oostindie regelmatig vergelijkingen met het kolonialisme van andere landen en met debatten die daar vandaag de dag worden gevoerd.
Dit hoorcollege is tot stand gekomen in samenwerking met HOVO Universiteit Leiden.
Download de bijlage bij het hoorcollege Het koloniale verleden van Nederland.
Inhoudsopgave
1. Inleiding
C1. Een rode draad en keuzestress
C2. De Republiek
C3. De VOC
2. Slavernij
C4. Slavernij in de wereldgeschiedenis
C5. Slavernij in de Nederlandse koloniale geschiedenis
C6. Betekenis en impact van slavernij
3. Een koloniaal Koninkrijk
C7. Nederlands-Indië
C8. Suriname en de Antillen
C9. Nederland
4. Rechtvaardiging en verzet
C10. Rechtvaardiging
C11. Verzet in Nederland
C12. Verzet in de koloniën
5. Dekolonisatie
C13. Indonesië
C14. De koloniale oorlog, 1945-1949
C15. Suriname en de Antillen
6. Postkoloniale migraties
C16. De voorgeschiedenis van postkoloniale migraties
C17. Dekolonisatie en postkoloniale migraties
C18. Postkoloniale confrontaties en integratie
7. Rekenschap
C19. Herontdekking
C20. De betekenis van erkenning
C21. Dilemma’s
Over de spreker: Oostindie, Gert
Gert Oostindie is een Nederlands historicus, gespecialiseerd in Nederlandse (post)koloniale en Caraïbische geschiedenis. Hij is emeritus hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis aan de Universiteit Leiden en was directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV-KNAW).
Oostindie studeerde geschiedenis en sociale wetenschappen en specialiseerde zich in Latijns-Amerikaanse geschiedenis aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij studeerde daar cum laude af in 1982 en promoveerde cum laude aan de Universiteit van Utrecht in 1989 met een proefschrift over slavernij en de plantage-economie in Suriname. Hij werd hoofd van de afdeling Caraïbische Studies van het KITLV in 1983. Dit bleef hij totdat hij in 2000 directeur van het instituut werd. Van 1993 tot 2006 werkte hij als hoogleraar Antropologie van de Caraïben aan de Universiteit van Utrecht. In september 2006 werd hij benoemd tot hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis aan de Universiteit Leiden.
Oostindie’s voornaamste onderzoeksgebieden zijn de Caraïbische en Nederlandse koloniale geschiedenis en postkoloniale geschiedenis. Hij publiceerde ruim 25 boeken en enkele honderden artikelen over de geschiedenis en dekolonisatie van de Nederlandse Caraïben; over geschiedenis, etniciteit en migratie in het Caraïbisch gebied en in Latijns-Amerika in het algemeen; en over de betekenis van de migratie uit Indonesië en de Caraïben en het ’thuiskomen’ van de koloniale geschiedenis voor de Nederlandse nationale identiteit.
