Van mythen tot Socrates

Van mythen tot Socrates

Een hoorcollege geschiedenis van de westerse wijsbegeerte, van 3.000 tot 400 v.C.

Door: Braeckman, Johan

Luisterduur: 13 uur 35 minuten
Datum uitgave: 09/06/2022
ISBN: 9789085302353
Prijs: 40,00


Samenvatting

Dit is deel 1 van de serie Een geschiedenis van de westerse wijsbegeerte en gaat over de periode van 3000 tot 400 v.C.

Filosoof Johan Braeckman bespreekt de ontwikkelingen van de wijsbegeerte vanaf de oudst bekende mythen en verhalen, de presocratici en sofisten tot en met Socrates, die de gifbeker dronk in 399 v.C.

Over de collegeserie Een geschiedenis van de westerwijsbegeerte:

Al minstens 5000 jaar worstelt de mensheid met fundamentele vragen over het leven. Cruciale vragen over ons bestaan en ons wezen worden sinds het begin van de beschaving door bedachtzame mannen en vrouwen overwogen. Vragen als: wat is echt? Wat zou het doel van mijn leven moeten zijn en hoe moet ik dat leiden? Wie of wat is God? Hoe kan er vrijheid zijn in een wereld die wordt bepaald door causale wetten? Wanneer is het legitiem dat een persoon macht heeft over anderen? Wat is gerechtigheid? Waarheid? Goedheid? Schoonheid?
De meest briljante geesten in de geschiedenis concentreerden zich op deze vragen en hun zoektocht naar antwoorden liet ons een intellectuele erfenis van onovertroffen diepte en rijkdom na.
Wijsbegeerte, zegt Braeckman, is de rationele benadering van problemen waarvoor nog geen wetenschappelijke oplossingsmethodes bestaan. Met deze omschrijving als rode draad, neemt hij de luisteraar mee op een intellectueel avontuur door de geschiedenis van het menselijk denken, van de vroegste mythen tot nu.

De hoorcolleges worden door Home Academy in de komende twee jaar opgenomen en in delen uitgegeven.

Bekijk hier de hele serie.

Download de bijlage bij het hoorcollege Van mythen tot Socrates.

Deze uitgave is tot stand gekomen i.s.m. De Corridor.


Inhoudsopgave


College 1. Inleiding op de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte

H1. De opzet van deze serie hoorcolleges
H2. Inleiding op de filosofie
H3. Wat is filosofie?
H4. Wat is de oorsprong van de filosofie?
H5. Het belang van de geschiedenis van de filosofie

 

College 2. Filosofie in mythen en legenden (ca. 3000 tot 700 v.C.)

H6. Filosofie ontstaat in een stedelijke context
H7. De neolithische revolutie
H8. Mythen zoals in het boek Genesis en het Gilgamesj epos
H9. De boeken Job en Prediker
H10. Homerus
H11. De Griekse tragedies

 

College 3. De presocratici (ca. 700 tot 400 v.C.)

H12. Over de relatie tussen filosofie en wiskunde
H13. Thales van Milete (ca. 624-546 v.C.)
H14. Het belang van wiskunde bij Thales
H15. De Milesiërs Anaximander (611-546 v.C.) en Anaximenes (585-525 v.C.)
H16. Pythagoras (ca. 569-475 v.C.)
H17. De filosofie van Pythagoras
H18. Xenophanes (ca. 570-470 v.C.)
H19. Herakleitos ‘de duistere’ (ca. 540-480 v.C.)
H20. De filosofie van Herakleitos
H21. Parmenides (ca 515-? v.C.)
H22. Begin van de zoektocht naar waarheid
H23. Zeno van Elea (490-430 v.C.)
H24. Overzicht van de presocratici
H25. Anaxagoras (ca. 500-428 v.C.) en Athene als centrum

 

College 4. De sofisten (5de eeuw v.C.)

H26. De sofisten en het relativisme
H27. Problematiek van het relativisme
H28. Feitelijkheid en subjectivisme
H29. Ethiek en relativisme

 

College 5. Socrates (469-399 v.C.)

H30. Inleiding op Socrates
H31. Het Socratisch probleem
H32. De Socratische methode
H33. Inleiding op het proces tegen Socrates
H34. Socrates over democratie
H35. Het proces tegen Socrates en zijn terechtstelling
H36. Wat is het goede leven?
H37. De dialogen Crito en Phaedo


Over de spreker: Braeckman, Johan

Johan Braeckman studeerde wijsbegeerte en menselijke ecologie aan de Universiteit Gent, de Vrije Universiteit Brussel en de University of California. Tot 2024 was hij hoogleraar wijsbegeerte aan de Universiteit Gent. Hij was ook Socrates hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Momenteel is hij auteur en gastprofessor aan de Vrije Universiteit Brussel. Voor Brainfeed doceert hij geregeld tweedaagse masterclasses aan artsen. Onderwerpen zoals Charles Darwin, de evolutietheorie, pseudowetenschappen, bio-ethiek, wetenschap & religie, kritisch denken en de geschiedenis van de Westerse wijsbegeerte liggen hem na aan het hart. Hij publiceerde meerdere boeken, onder meer Darwins moordbekentenis (2001), De Rivier van Herakleitos. Een eigenzinnige visie op de wijsbegeerte (met E. Vermeersch, 2008), De Ongelovige Thomas heeft een Punt (met M. Boudry, 2012), Een zoektocht naar menselijkheid (met D. Verhofstadt, 2021), Fascinerend Leven. Markante figuren en ideeën uit de geschiedenis van de biologie (met L. Van Speybroeck, 2022) en Ezelsoren. Kanttekeningen bij moeilijke kwesties (2022).

Meer info over Johan Braeckman: https://www.facebook.com/johanbraeckmanofficial/