Het koloniale verleden van Nederland
Het koloniale verleden van Nederland
Een hoorcollege over de geschiedenis en rekenschap van het Nederlandse koloniale en slavernijverleden
Door: Oostindie, Gert
Datum uitgave: 26/01/2025
ISBN: 9789085302766
Samenvatting
Het koloniale en slavernijverleden staat de laatste jaren veel in de schijnwerpers en wordt kritischer besproken dan ooit tevoren. Dat is niet zo gek. Het is immers een geschiedenis die haaks staat op een rooskleurig nationaal zelfbeeld, het beeld van een tolerante, humanitaire, vooruitstrevende natie. Hoe anders was de werkelijkheid in het koloniale rijk dat Nederland opbouwde. Vandaar de spijtbetuigingen en later ook expliciete excuses van koning Willem-Alexander en minister-president Mark Rutte voor het extreme geweld in de laatste koloniale oorlog in Indonesië en voor slavenhandel en Caribische slavernij.
In deze collegereeks schetst Gert Oostindie de grote lijnen van het Nederlandse koloniale en slavernijverleden en vervolgens de dekolonisatie en de postkoloniale migraties, die van beslissende betekenis waren voor de ‘herontdekking’ van de koloniale geschiedenis. Vanzelfsprekend komt hij dan ook bij vragen over de spanning tussen toenmalige en hedendaagse visies op de rechtvaardiging van kolonialisme. En op de vraag wat spijtbetuigingen en excuses betekenen en of ‘herstel’ eigenlijk wel mogelijk is. In zijn colleges trekt Oostindie regelmatig vergelijkingen met het kolonialisme van andere landen en met debatten die daar vandaag de dag worden gevoerd.
Inhoudsopgave
College 1. Inleiding
H1. Een rode draad en keuzestress
H2. De Republiek
H3. De VOC
College 2. Slavernij
H4. In de wereldgeschiedenis
H5. In de Nederlandse koloniale geschiedenis
H6. Betekenis en impact
College 3. Een koloniaal Koninkrijk
H7. Nederlands-Indië
H8. Suriname en de Antillen
H9. Nederland
College 4. Rechtvaardiging en verzet
H10. Rechtvaardiging
H11. Verzet in Nederland
H12. Verzet in de koloniën
College 5. Dekolonisatie
H13. Indonesië
H14. De koloniale oorlog, 1945-1949
H15. Suriname en de Antillen
College 6. Postkoloniale migraties
H16. De voorgeschiedenis
H17. Dekolonisatie en migraties
H18. Confrontaties en integratie
College 7. Rekenschap
H19. Herontdekking
H20. De betekenis van erkenning
H21. Dilemma’s
Over de spreker: Oostindie, Gert
Gert Oostindie is een Nederlands historicus, gespecialiseerd in Nederlandse (post)koloniale en Caraïbische geschiedenis. Hij is emeritus hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis aan de Universiteit Leiden en was directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV-KNAW).
Oostindie studeerde geschiedenis en sociale wetenschappen en specialiseerde zich in Latijns-Amerikaanse geschiedenis aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij studeerde daar cum laude af in 1982 en promoveerde cum laude aan de Universiteit van Utrecht in 1989 met een proefschrift over slavernij en de plantage-economie in Suriname. Hij werd hoofd van de afdeling Caraïbische Studies van het KITLV in 1983. Dit bleef hij totdat hij in 2000 directeur van het instituut werd. Van 1993 tot 2006 werkte hij als hoogleraar Antropologie van de Caraïben aan de Universiteit van Utrecht. In september 2006 werd hij benoemd tot hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis aan de Universiteit Leiden.
Oostindie’s voornaamste onderzoeksgebieden zijn de Caraïbische en Nederlandse koloniale geschiedenis en postkoloniale geschiedenis. Hij publiceerde ruim 25 boeken en enkele honderden artikelen over de geschiedenis en dekolonisatie van de Nederlandse Caraïben; over geschiedenis, etniciteit en migratie in het Caraïbisch gebied en in Latijns-Amerika in het algemeen; en over de betekenis van de migratie uit Indonesië en de Caraïben en het ’thuiskomen’ van de koloniale geschiedenis voor de Nederlandse nationale identiteit.
