Het kwaad
Het kwaad
Een hoorcollege over het kwaad in religie, filosofie en literatuur
Door: Goedegebuure, Jaap
Luisterduur: 5 uur 35 minuten
Datum uitgave: 06/05/2021
ISBN: 9789085302193
Prijs: €25,00
Samenvatting
Sinds mensenheugenis is het kwaad een kernthema in het religieuze en wijsgerige denken. Zo vertellen de verhalen in Genesis over de zondeval en over de moord van Kain op Abel. De inbedding van het kwaad binnen het joods-christelijke denken over zonde, schuld, vergeving en verlossing is sinds de Verlichting steeds losser geworden. Maar tot de dag van vandaag blijft het kwaad een stevig verankerd fenomeen in het menselijk bewustzijn en het bestaan. In dit hoorcollege toont Jaap Goedegebuure aan dat het kwaad er simpelweg is. Het kan zowel worden erkend, gevreesd en bestreden, alsook vanuit esthetisch of hedonistisch perspectief worden verwelkomd en verheerlijkt. De moderne benadering van het kwaad is te vinden bij auteurs als de Sade, Byron, Nietzsche en Camus. Rudimenten van het christelijke denken over het kwaad vindt men nog steeds bij auteurs als Baudelaire en Dostojevski. Goedegebuure besteedt in zijn college ook volop aandacht aan dit thema in de Nederlandse literatuur, van Louis Couperus tot Manon Uphoff.
Download de bijlage bij dit hoorcollege.
Opgenomen bij Bob Kommer Studio’s.
Inhoudsopgave
H1. Inleiding: theologische en filosofische visies op het kwaad
H2. Theodicee: een god van goed en kwaad
H3. Omkering van goed en kwaad en het sublieme
H4. Zwarte romantiek en literaire decadentie: Byron, Poe, Baudelaire
H5. Decadente literatuur in Nederland: Louis Couperus
H6. Decadentistische werken: Jacob Israël de Haan
H7. Het onpersoonlijke kwaad en schuld: Franz Kafka
H8. Zinloos geweld: Gide, Sartre, Camus
H9. Gerrit Achterberg
H10. Gerard Reve
H11. W.F. Hermans
H12. Harry Mulisch
H13. Thomas Rosenboom
H14. Arnon Grunberg
H15. Manon Uphoff
H16. Oek de Jong
Over de spreker: Goedegebuure, Jaap
Jaap Goedegebuure is emeritus-hoogleraar Nederlandse letterkunde. Hij studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit Leiden en algemene literatuurwetenschap aan de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde in 1981 in Leiden bij H.A. Gomperts op het werk van de dichter Hendrik Marsman met het proefschrift Op zoek naar een bezield verband. Van 1981 tot 1998 was hij literatuurcriticus bij het opinieweekblad Haagse Post, later HP/De Tijd, totdat hij werd opgevolgd door columnist Max Pam. Goedegebuure was van 1986 tot 2005 hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg. Daarnaast gaf hij van 2003 tot 2006 colleges aan de Radboud Universiteit te Nijmegen als bijzonder hoogleraar monumentaal literair erfgoed. In 2005 volgde hij Ton Anbeek op als hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit Leiden. In 2012 ging hij met emeritaat. Hij toont zich een bewonderaar van het werk van onder anderen Gerard Reve, W.F. Hermans, Hugo Claus, Menno ter Braak, Frans Kellendonk en E. du Perron. In 1999 publiceerde hij Zee, berg, rivier, de biografie van Hendrik Marsman.
