Nederland & de Gouden Eeuw

Samenvatting

Inhoudsopgave

College 1. De beginperiode van de Tachtigjarige Oorlog, door Yolanda Rodríguez Pérez

Nederland en de Gouden Eeuw zijn ondenkbaar zonder de Nederlandse Opstand die geleid heeft tot het ontstaan van de Republiek. Wat begon als een opstand, eindigde tachtig jaar later, na een lange strijd tegen de legers van de Spaanse koning. Deze ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat in Nederland de Spanjaarden gezien worden als wrede onderdrukkers, terwijl de Nederlanders de rol krijgen van dappere strijders voor de vrijheid. Maar wat blijft er van dit beeld over als we de Nederlandse Opstand bekijken vanuit Spaanse ogen, aan de hand van Spaanse literaire en historiografische teksten uit de zestiende en de zeventiende eeuw?

College 2. De periode van de grote economische groei, door Maarten Prak

In 1585 was Nederland een verzameling opstandige gebieden met sombere vooruitzichten. In 1621 was de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden erkend door bijna alle Europese mogendheden, en uitgegroeid tot een economische wereldmacht. In cultureel opzicht was Holland van een provinciaals gebied veranderd in een hotspot. Van heinde en verre trokken mensen daarheen en zij hielpen om Nederland te veranderen in een kosmopolitische samenleving. Hoe kon dat gebeuren, en waarom uitgerekend hier? Op zulke vragen geeft dit college een antwoord.

College 3. De nadagen van de Tachtigjarige Oorlog, door Simon Groenveld

Na het Twaalfjarig Bestand en de dood van prins Maurits ontstond een nieuw evenwicht tussen de bestuurscolleges en de bekwame stadhouder Frederik Hendrik. De oorlog met Spanje werd hervat. Resultaat was de erkenning van de soevereiniteit van de Republiek der Zeven Provinciën bij de Vrede van Munster in 1648. Opmerkelijk is dat in deze tijd van oorlog de Gouden Eeuw tot ontwikkeling kwam. De economie van de westelijke provincies groeide, en daarvan profiteerde ook de cultuur. Het evenwicht werd echter verstoord doordat stadhouder Willem II zijn positie wilde versterken en in botsing kwam met de zittende elite. Bovendien vormde Engeland een nieuwe buitenlandse bedreiging.

College 4. De overgang van de Gouden Eeuw naar de ‘Zilveren Eeuw’, door Luc Panhuysen

Tussen 1650 en 1702 ligt de hoogglans van de Gouden Eeuw en de overgang naar de ‘Zilveren Eeuw’. Een tijdperk gekenmerkt door contrasten. Voor het eerst in haar bestaan staat de Republiek niet onder leiding van een prins van Oranje, maar van een burger. Voor het eerst ook is de Republiek niet in oorlog. Onder Johan de Witt wordt het schip van staat opgetuigd voor de koopvaart. Maar het Rampjaar 1672 brengt een radicale omslag. Een prins van Oranje, Willem III, grijpt de helmstok en stuurt het land de maalstroom in van een langdurige en geldverslindende Europese oorlog.

Over de sprekers: Rodríguez Pérez, Yolanda | Prak, Maarten | Groenveld, Simon | Panhuysen, Luc

Dr. Yolanda Rodríguez Pérez studeerde Moderne Talen en Culturen in Madrid. In 1996 studeerde ze af op een scriptie over een zeventiende-eeuwse roman over de Opstand. Deze roman werd door haar uitgegeven als De hond van de hertog van Alva. In 2003 promoveerde ze aan de Universiteit Utrecht op De Tachtigjarige Oorlog in Spaanse Ogen. Sinds 2010 verzorgt zij als docent aan de Universiteit van Amsterdam colleges over Spaanse en Europese literatuur en cultuur. Vanaf 2013 leidt ze het NWO-project The Black legend and the Spanish Identity in Golden Age Spanish Theatre (l580-1665).